De adviesplicht van de ondernemingsraad

De adviesplicht van de ondernemingsraad

Het bepalen van de strategie en het nemen van de daarbij horende besluiten is de taak van het bestuur. Echter, bij het nemen van belangrijke besluiten komt hier meer bij kijken. Met name als deze besluiten gevolgen hebben voor de werknemers. In dergelijke gevallen dient de ondernemingsraad (hierna: OR) om advies te worden gevraagd. Op het eerste gezicht lijkt dit helder maar in de praktijk zitten hier enkele haken en ogen aan.

De OR heeft een aantal bevoegdheden waarvan een van de belangrijkste het adviesrecht is. In dit artikel willen we kort ingaan op de verschillende scenario’s waarin de OR om advies moet worden gevraagd en op welke wijze dit moet gebeuren. De adviesplicht is opgenomen in artikel 25 WOR. Dit wetsartikel bepaalt dat de OR adviesplichtig is over de in het wetsartikel limitatief opgesomde onderwerpen. Voor de precieze tekst van artikel 25 WOR verwijzen wij u graag naar het wetsartikel.

In het wetsartikel wordt een aantal vage normen genoemd. Zo wordt bijvoorbeeld niet uitgewerkt wat onder het begrip ‘belangrijk’ valt. Een eenduidig antwoord is hier niet op te geven. Het is sterk casuïstisch en afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Dit zal dus per situatie moeten worden beoordeeld. Wel kunnen in de rechtspraak enkele handvatten worden gevonden. De onderstaande vragen kunnen worden gesteld om te beoordelen of een besluit ‘belangrijk’ is:

• Behoort het besluit tot de alledaagse besluitvorming?
• Zijn er aanzienlijke gevolgen voor werknemers of de onderneming (bijvoorbeeld gedwongen ontslagen)?
• Gaat het om een groot aantal werknemers dat de significante gevolgen van het besluit ondervindt?
• Zijn er niet-verwaarloosbare gevolgen in de financiële structuur of de omzet?

Indien een besluit directe of indirecte gevolgen heeft voor het personeel en dit niet onder alledaagse besluiten valt, kan doorgaans worden aangenomen dat het besluit adviesplichtig is.

Andere mening dan de OR

Verschillen OR en ondernemer van mening over of een voorgenomen besluit adviesplichtig is, dan zijn er verschillende oplossingen. Allereerst kan de ondernemer in nader overleg treden met de OR. Mocht dat geen uitkomst bieden dan kunt u gezamenlijk de vraag voorleggen aan een jurist ter beoordeling. Biedt ook dit geen uitkomst, dan zou u de vraag kunnen voorleggen aan de rechter. Dit zet de verhoudingen binnen de onderneming uiteraard wel op scherp.

Vormvereisten

Let op, de adviesaanvraag moet schriftelijk aan de OR worden overlegd. In de adviesaanvraag moeten de beweegredenen voor het voorgenomen besluit zijn verwerkt. Ook dienen de mogelijke gevolgen voor de werknemers en de te nemen maatregelen om deze gevolgen te ondervangen te worden opgenomen. Omkleed de adviesaanvraag dus ruim met argumenten. Bedenk wat de mogelijke gevolgen zijn en verstrek aan de OR voldoende informatie om een weloverwogen keuze te kunnen maken.

Daarbij moet het advies tijdig worden aangevraagd. Artikel 25 WOR spreekt van een tijdige adviesaanvraag indien de OR met haar advies wezenlijke invloed op het besluit heeft kunnen uitoefenen. Goed overleg met de OR is hierbij geboden. Communiceer over de tijd die de OR verwacht nodig te hebben en maak hierover afspraken. Let hierbij op de complexiteit van de aanvraag.

Overleg met de OR

Voordat de OR advies kan uitbrengen moet minimaal eenmaal overleg zijn geweest. Hiervoor dient een aparte vergadering te worden gehouden. Het is de taak van de ondernemer om de OR te overtuigen van het voorgenomen besluit. De ondernemer doet er dan ook verstandig aan om deze vergadering goed voor te bereiden, eventuele problemen in kaart te brengen en passende oplossingen te presenteren.

Geen bindend advies

Nadat de OR haar advies heeft uitgebracht kan de ondernemer dit advies wel of niet opvolgen. Indien het advies niet wordt opgevolgd, dient de ondernemer schriftelijk te motiveren waarom het advies niet is opgevolgd. De ondernemer is dan ook verplicht de uitvoering van het besluit met minimaal een maand uit te stellen tenzij de OR te kennen geeft dat de ondernemer tot uitvoering over kan gaan. Dit geeft de kans om nogmaals met de OR in gesprek te gaan. Is de OR het niet met het besluit eens, dan kan zij binnen deze maand in beroep gaan bij de Ondernemingskamer.

Onderneming in het buitenland

Wie artikel 25 WOR nauwlettend leest, ziet in de laatste zin van het wetsartikel iets opvallends. Indien het besluit strekt tot het overnemen of afstoten van een andere onderneming of het vertrekken van een adviesopdracht hierover is er geen adviesplicht indien de onderneming in het buitenland gevestigd is. Voorwaarde is wel dat het besluit niet zal leiden tot de beëindiging van de werkzaamheden van de onderneming of van een belangrijk onderdeel daarvan, belangrijke inkrimping, uitbreiding of andere wijziging van de werkzaamheden van de onderneming, een belangrijke wijziging in de organisatie van de onderneming, dan wel in de verdeling van bevoegdheden binnen de onderneming of een wijziging van de plaats waar de onderneming haar werkzaamheden uitoefent. Kort gezegd is een besluit niet adviesplichtig indien het gaat om het overnemen van een buitenlandse onderneming en er geen belangrijke wijzigingen in de werkzaamheden of organisatie plaatsvinden.

Afsluitend

Al met al geeft artikel 25 WOR een duidelijke lijst met situaties waarin de OR om advies moet worden gevraagd. Enkele vage normen kunnen aan de hand van specifieke vragen worden ingekleurd. Daarbij is het van belang om goed overleg met de OR te voeren en de vormvoorschriften in acht te nemen. Overhandig de OR een schriftelijk en onderbouwde adviesaanvraag waarin de mogelijke gevolgen, pijnpunten en eventuele oplossingen worden uitgewerkt. Let er daarnaast op dat de adviesaanvraag tijdig wordt overhandigd. In ieder geval zodat de OR van wezenlijke invloed kan zijn op de besluitvorming.

Chestnut Corporate Finance is geen juridisch adviesbureau maar heeft in de afgelopen jaren regelmatig ondernemingsraden over uiteenlopende onderwerpen geadviseerd. Dit artikel is onze interpretatie van de wet en hieraan kunnen op geen enkele wijze rechten worden ontleend. Mocht u verdere vragen hebben over de adviesplicht van de OR neem dan gerust contact met ons op via:

Martijn Stutvoet                                                            Rosalie Prins

E: martijn.stutvoet@chestnut.nl                            E: secretariaat@chestnut.nl

T: +31 (0) 70 361 72 22                                                 T: +31 (0) 70 361 72 22